ندای اصفهان- جمال طاهری/

مدیریت در ایران مدت هاست در موضوعات مختلف مورد چالش است. چالشی که بیشتر به نداشتن تخصص و علم و دانش در برخی مدیران و مشاورانشان بر می‌گردد. اما این ضعف مدیریتی در سایه احکام دستوری و یک طرفه معمولا به خوبی دیده نمی‌شود مگر زمانی که اثرات سوء خود را در جامعه گذاشته باشد. به حمدالله به لطف رسانه‌ها برخی از این نوع نگرش های مدیریتی قبل از اجرا، با خبری شدن خود نا‌خواسته به بوته نقد گذاشته می‌شوند و همین نقدهاست که گاه به داد سیستمی که مدیران نالایق دارد می‌رسد. نقدهایی که قدرت و توانایی رسانه را نیز نشان می‌دهد.

اخیرا در خبرها خبری منتشر شد که شگفتی خیلی‌ها را بر انگیخت، خبری که در ظاهر امر طرحی نو را برای سلامت جامعه نوید می‌داد:

«رئیس ورزش همگانی اعلام کرده است، طرحی از سال آینده اجرایی خواهد شد که بر اساس آن سربازان در پایان خدمت دوره ضرورت، برای دریافت کارت پایان خدمت خود حتما باید از آمادگی جسمانی برخوردار باشند. به این ترتیب سربازان در ابتدای ورود به دوران خدمت، سنجش وزن و BMI بدنی می‌شوند و در صورت داشتن اضافه وزن و نداشتن آمادگی جسمانی، در طول دو سال خدمت باید این ایرادها را جبران کنند.»

ظاهر این خبر البته خوش است و نوید تلاش برای بهبود سلامت جامعه و جوانان آن هم در عنفوان جوانی را می‌دهد اما چنین طرحی بیانگر سوء مدیریت در نهاد مربوطه نیز هست، سوء مدیریتی که بدون در نظر گرفتن جوانب یک طرح به وضوح خود را نشان می‌دهد. مسئولین مربوطه هرچند نیت‌شان خیر است اما از ضعف مدیریت و برنامه ریزی شدیدی رنج می‌برند. چراکه آثار این طرح عجیب را به درستی بررسی نکرده‌اند. همه می‌دانیم که اعتیاد در دوران سربازی به یکی از مشکلات جامعه ما تبدیل شده، جوانان زیادی را دیده‌ایم که بعد از سربازی با اعتیاد‌های مختلف که شایع‌ترین آنها کشیدن سیگار است روبرو شده‌اند. مهمترین دلیل این اعتیاد هم به جز ترغیب دوستان و محیط نامناسب که در برخی پادگان ها خواسته و ناخواسته ایجاد می‌شود بیشتر فشارهای روانی‌ای است که در این دوران فرد را متأثر می‌کنند.

حال فرض کنید سربازی را که به هر دلیل از دلایل ارثی گرفته تا اکتسابی نتواند وزنش را به وزن دلخواه مسئولین برساند، در چنین مواقعی آن هم در دنیای امروز مواد مخدر از جمله شیشه و مواد لاغرکننده غیر مجاز که به فرد آسیب های جدی می‌زنند بازار خوبی در پادگان و یا خارج از پادگان ها پیدا خواهند کرد. ممکن است مسولین بگویند ما به شدت مراقب ورود این مواد به پادگان ها خواهیم بود (که خودشان نیز می‌دانند چنین کاری چندان عملیاتی نیست) اما بیرون پادگان را چه خواهید کرد؟!

ورزش همگانی یا…

طرح فوق علاوه بر ضعف های کاربردی، وقتی اینچنین به راحتی رسانه‌ای می‌شود (آن هم با چنین قاطعیتی) بیانگر سوء مدیریت ما در زمینه سربازان و دوران سربازی است. متاسفانه برخی مسئولین بحث فرهنگ و فرهنگ‌سازی را با اجبار و مجبور کردن‌های غیر اصولی اشتباه گرفته‌اند.

اگر دوران سربازی را بطور اصولی و فارغ از برخی سنت های رضاخانی که در برخی پادگان ها هنوز اعمال می‌شود ببنیم، این دوسال فرصت خوبی برای تربیت نسلی ورزشکار به معنای واقعی است.

بسیاری از پادگان ها فضای مناسبی برای نهادینه شدن ورزش دارند. و حتی فراتر از ان پادگان ها می‌توانند به محلی برای استعدادیابی نیز تبدیل شوند. مثلا ورزش کم هزینه دو که در میادین مهم و معتبر جهانی مثل المپیک بیش از ۱۰۰ مدال را می‌تواند به بار بیاورد در ایران هنوز محجور مانده و پادگان ها می‌توانند تا حدودی این ضعف را پوشش دهند؛ هرچند ممکن است سن افراد برای این کار بالا رفته باشد ولی بازهم جای امید هست. از سویی دیگر پادگان ها می‌توانند با توجه به وقت آزاد سربازان و تخصص های افراد تحصیل کرده به ورزشگاه های واقعی تبدیل شوند. ورزشگاه هایی که بعد از دو سال ضامن سلامت روانی و اجتماعی جامعه هستند. کافی است برخی زیرساخت ها را که گاها هزینه چندانی هم ندارند تامین کرد و البته انگیزه‌های بیرونی این جوانان را هم گسترش داد؛ مثلا بجای اجبار سرباز به ورزش برای لاغری که کاری بسیار ابلهانه خصوصا در آن سن است، با دادن امتیازاتی مثل وام اشتغال، جوایز نفیس و… به سرباز امید بدهیم که می‌تواند با انجام اعمال ورزشی هم سلامت خود را تضمین کند و هم پس از دوران سربازی آینده مطمئن‌تری را برای خود ترسیم نماید.

اما حقیقت امر بسیار بدتر از آن است که بخواهیم در مورد آن صحبت کنیم؛ فراموش نمی‌کنم در دوران سربازی نظام ارشدسالاری در سربازان صفر کار را به جایی می‌رساند که این سربازان خصوصا جدیدالورودها تحت فشار این نظام تاب و توان از دست می‌دادند. حتی در یکی از مهمترین پادگان های کشور در تهران این نوع نظام که به جا مانده از دوران جاهلیت قبل از انقلاب بود و بطور نامحسوس از سربازان قبلی به بعدی به ارث رسیده بود در آسایشگاه افسران کاری کرد که مسئول بازرسی وقت از نوع رفتارهای غیر انسانی خود سربازان در قبال هم گله‌مند بود. البته احتمالا این مورد در همه پادگان ها صادق نبوده و نیست ولی در آن پادگان در وسط پایتخت جای تأمل داشت. نظام فوق در سربازان صفر کاری می‌کرد که سرباز حتی در ماه مبارک رمضان هم رمقی برای روزه گرفتن نداشت چرا که سربازان ارشد‌ اجازه استراحت به آنها نمی‌دادند و با کارهای بیهود مثل جمع کردن برگ و کندن علف دور پادگان و… وقت و توان سربازی را که شب نیز باید برای نگهبانی بیدار می‌بود و فردایش هم به عنوان خدمه تمام وقت در اختیار یگان خود می‌بود به کلی می‌گرفت. در کنار این نوع رفتارها در برخی پادگا نها سربازان آنقدر از آزادی عمل عجیب و غریب برخوردارند که نوعی بی‌بند وباری و حتی عدم احترام به مافوق راسبب می شد.

نباید گذاشت وقت و عمر سرباز در این دوران حساس به بیهودگی و بطالت بگذرد. اهتمام به ورزش همراه با مشوق های کافی می تواند سربازانی سالم با تفکراتی توانمند به جامعه تحویل دهد و این نیازمند عزمی جدی است.

برچسب‌ها: جمال طاهری, خدمت سربازی, کارت پایان خدمت, نظام سلامت, ورزش همگانی

مطالب مرتبط

• موافقت رهبر انقلاب با معافیت مدال‌آوران جهانی و آسیایی از خدمت سربازی
• وابسته به نهادهای دولتی نباشیم / روی تولید کتاب پی‌نما برای مخاطب خارجی متمرکز شده‌ام
• نماز را دوست دارم چرا که به من آرامش عجیبی می دهد