اسطوره سازی برای کودکان؛ باب جدیدی که در تبلیغ دینی و فرهنگی باز شده است

ندای اصفهان- جمال طاهری

سید جعفر هاتف الحسینی مربی کودک و نوجوان و از متخصصان حوزه مسیحیت است؛ طلبه جوانی که دست به قلم خوبی دارد. او برای اولین‌بار در اقدامی جالب حاصل فعالیت‌های تحقیقی خود را با کمک خانه مشروطه اصفهان در قالب کتاب کودکی زیبا و خواندنی، تولید و نشر داده است؛ کتابی که باب تازه‌ای را در حوزه فعالیت فرهنگی خصوصا در زمینه کودکان باز می‌کند و تاریخ و شخصیت‌های تاریخی را با زبانی کودکانه به نسل جدید معرفی می‌کند. با این جوان فعال و توانمند گپ و گفتی کوتاه داشتیم.

***

ندای اصفهان- چه شد که تصمیم گرفتید کتاب «بابا نورالله»(+) را آن هم برای رده سنی کودک بنویسید؟

– در حوزه علمیه به‌صورت تخصصی در زمینه مسیحیت ورود پیدا کرده‌ام؛ کتاب‌های زیادی در این زمینه مطالعه کردم و در این میان نکات جالبی را دیدم. وقتی که داستان‌های میسیونرهای انگلیسی در ایران را خواندم (کتاب‌هایی از زمان قاجار که به فعالیت‌های میسیونرهای انگلیسی می‌پرداخت)، متاسفانه متوجه شدم علمای بزرگ ما به خاطر نداشتن خاطرات و مکتوبات تاریخی در تاریخ گم شده‌اند!

در بین کتاب‌هایی که بررسی کردم مجموعه‌ای از کتاب‌های داستان کودکان را دیدم که حدود ۷۰ سال پیش در انگلستان چاپ می‌شد. از جمله این کتاب‌ها داستان کودکانه میسیونر انگلیسی در ایران بود و به این فکر افتادم که برای مخاطب دبستان داستانی از فعالیت‌های بزرگان مشروطه چون حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی بنویسم و بابا نورالله اسمی کودکانه از حاج آقا نورالله است.

ندای اصفهان- چرا در میان سوژه‌های مختلف صفاخانه و بابانورالله را دستمایه کار قرار دادید؟

– صفاخانه در تاریخ گم شده است(+) و فقط در کتاب‌های تخصصی تراث از آن نام برده شده است، اما این مکان، یک مکان مهم محسوب می‌شود و استراتژی علمای شیعه در مقابل مسیحیت تبشیری انگلستان بوده است.

در صفاخانه فقط ادب و علمی بودن کلام ملاک بوده است. احساس کردم که در این زمینه باید کار کرد و می‌توان بدون هیچ غرض‌ورزی خاصی اسطوره‌های صفاخانه را به نسل نوجوان و جوان معرفی کرد. از جمله سید محمدعلی حسنی معروف به داعی الاسلام و حاج آقا نورالله و دیگر بزرگان.

برای مثال همین سید محمدعلی داعی الاسلام ادیب و شاعر ایرانی کسی است که تمام عمر خود را در خدمت به اسلام گذارند. داعی الاسلام در اواخر عمرش به رتبه علمی پروفسوری هم رسید و بسیار جای کار دارد؛ البته آقا نورالله تا حدودی بین مردم اصفهان به‌خاطر فعالیت‌های خانه مشروطه در چند سال اخیر شناخته شده است، اما الگوسازی جامع چنین شخصیت‌های علمی و دینی که در تاریخ معاصر هم در زمینه‌های مختلف اجتماعی فرهنگی و مذهبی تاثیرگذاری بالایی داشتند از اهمیت زیادی برخوردار است که باید به آن ورود جدی داشت.

ندای اصفهان- خارج از بحث ادبی، آیت الله آقانور الله روابطشان با کودکان چطور بوده و چه اسنادی در این رابطه داریم؟

– اینکه حاج آقانور الله به کودکان اهمیت بسیار می‌داده در خدمات ایشان بسیار روشن است. ازجمله فعالیت‌های ماندگار ایشان در این عرصه که تاریخ به وضوح در مورد آن سخن می‌گوید می‌توان به تاسیس مدارس نوین اسلامی و یا تاسیس یتیم‌خانه اشاره کرد که در روزنامه‌های دوران قاجار هم در این مورد مطالب مستندی قید شده است.

ندای اصفهان- ظاهرا خدمات وسیعی در تاریخ از این شخصیت عالم در مسائل اجتماعی و فرهنگی و بهداشتی ثبت شده است؟

– خدمات فرهنگی مثل مدارس، یتیم خانه و قرائت خانه از این موارد است. همچنین خدمات پزشکی مثل تاسیس مریض‌خانه اسلامی که در دوره خودش از بزرگترین اقدامات بوده است را می‌توانیم نام ببریم. همین بیمارستان خورشید در اصفهان (مرکز پزشکی نور) که بیمارستان مشهوری است هم یکی از خدمات آقانورالله است، ولی کمتر کسی این را می‌داند.

ندای اصفهان- ظاهرا آقانورالله از مراجعی بودند که رمان‌های مشهور دوران خودشان را هم مطالعه می‌کردند؟

– بله؛ ایشان برای رصد فرهنگی زمان خودشان رمان هم می‌خواندند. اگر به خانه مشروطه اصفهان بروید حتی برگه تلگرافی که لیست رمان‌های ارسالی به حاج آقانور الله بوده را می‌توانید ببینید (رمان‌های مشهوری که در آن زمان ترجمه می‌شده در این لیست هست).

حاج‌آقا نورالله فعالیت‌های بسیاری کرده که مورد تحسین همه بوده است. در کتاب خاطرات موریس می‌خوانیم که می‌گوید: «وقتی با حاج آقا نور الله دیدار داشتم او غرب را خوب می‌شناخت با وجود آن‌که اصلا به غرب سفر نکرده بود»؛ یعنی یک شخصیت عالم در همه امور بوده است.

تندیس آیت‌الله نجفی اصفهانی در خانه مشروطیت اصفهان

ندای اصفهان- کتاب شما در این شاخه تقریبا بی‌نظیر است؛ بازخوردهای کتابتان را میان مردم و کودکان چطور دیدید؟

– بازخورد کتاب در بین مردم خوب بوده است. بازخوانی اسطوره‌های ملی برای همه قشرها لذت خاصی دارد چون گذشته هویت آنهاست.

حالا این که این اسطوره‌ها که پدربزرگها و مادربزرگها از آن شنیده بودند به‌صورت کتاب داستان برای کودکان و نوه‌هایشان در بیاید خودش یک کار زیبا است که خواه‌ناخواه مورد استقبال قرار می‌گرید؛ چرا که این بزرگترها خودشان هم اطلاعات کامل تری نسبت به محتوای کتاب در مورد این شخصیت‌ها دارند و چنین کتاب‌هایی در انتقال این اطلاعات به کودکانشان کمک می‌کند.

ندای اصفهان- در بحث کودک همواره گفته می‌شود که ما کم کاری کرده‌ایم؛ وضعیت فعالیت برای کودکان در اصفهان چگونه است؟

– متاسفانه در بحث کودک بسیار عقب هستیم و نگاه سنتی به این موضوع کار را مشکل کرده است. در روایت اسلامی اهمیت خاصی به کودک و نوجوان داده شده است، که مورد توجه نبوده است.

وقتی به تاریخ نگاه می‌کنیم در کمال تعجب می‌بینیم اولین ورود فرقه‌ها در ایران و اصفهان در قالب فعالیت‌های تربیتی برای کودکان است تا بتوانند نسلی را با عقاید خود تربیت کنند. یکی از دغدغه‌های ما ایجاد غرفه‌های کودک در مساجد و حسینیه‌ها و شروع جلسات مذهبی برای نسل کودک و نوجوان است. کاری که الآن دارم رویش کار می‌کنم کتاب داستانی از اتفاقات صفاخانه برای رده سنی «ج» است.

ندای اصفهان- جزئیات این کتاب چیست؟

– این کتاب برگرفته از داستانهایی از اتفاقات و مناظرات صفاخانه اصفهان است و در آن سعی شده است که داعی الاسلام را به نسل جوان معرفی کنیم. شخصیت داعی الاسلام بسیار جذاب است؛ او در جوانی به مناظره با دکتر تیزدال انگلیسی (که از مبلغین و تبشیری‌های قدرتمند اروپایی در ایران بوده) می‌پردازد.

واقعا حیف است که نسل جدید ما از این شخصیت‌های شجاع عالِم در ایران و اصفهان مطلع نیستند. علم و شجاعت داعی الاسلام مثال زدنی است. ان‌شاءالله سعی داریم تا آنجا که در توان ماست قسمتی از این حماسه زیبا را به تصویر بکشیم.

ندای اصفهان- کلام آخر.

– از خانه مشروطه اصفهان که در این بحث کمال همکاری را داشتند تشکر می‌کنم؛ بدون کمک خانه مشروطه این اثر تولید نمی‌شد و هم انصافا خود من با شخصیت بزرگی مثل آقا نور الله آشنا نمی‌شدم.

البته خانه مشروطه امروز یکی از مکانهای تاریخی اصفهان است که بسیاری از ایرانگردها و اصفهانگردها به آن سر می‌زنند و آن را دیده‌اند و به واسطه آن با شخصیت تاریخی آقا نور الله آشنایی دارند ولی اهتمام مسئولین این خانه به ارائه محتوا در قالب نو شایسته تقدیر است. همه ما وظیفه داریم حقایق افتخارآمیز تاریخی را از دل کتابها و اسناد بیرون بکشیم و در قالبهای مختلف برای اقشار گوناگون از جمله کودکان سرزمینمان بازگو کنیم.

 انتهای پیام/

برچسب‌ها: جمال طاهری, حاج آقا نورالله اصفهانی, خانه مشروطه اصفهان, سید جعفر هاتف الحسینی, کتاب بابا نورالله

مطالب مرتبط

• گفتگو با فاطمه محمودی دختر راهنمای تور لیدر چادری در شیراز

• وابسته به نهادهای دولتی نباشیم / روی تولید کتاب پی‌نما برای مخاطب خارجی متمرکز شده‌ام

• نماز را دوست دارم چرا که به من آرامش عجیبی می دهد